“Bột ngọt” là một trong những loại gia vị quen thuộc trong nấu nướng của hầu hết các gia đình Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguồn gốc cách chế biến và những thông tin thú vị khác về loại gia vị này. Hãy cùng Sức Khỏe Sắc Đẹp tìm hiểu về bột ngọt là gì ngay bây giờ nhé.
Nội dung
Bột ngọt là gì?
Bột ngọt thực chất là natri glutamat (Bột ngột). Đây là muối natri của axit glutamic – một trong hơn 20 axit amin tạo nên protein của cơ thể. Trung bình một người nặng 60-70 kg chứa khoảng 14-17% protein, trong đó gần 1/5 là glutamate.
Bột ngọt ở dạng tinh thể rắn hình que, không màu, không vị, rời rạc, dễ tan trong nước, tan vừa phải trong rượu, có vị ngọt tương tự như vị umami mà người Nhật nói. Bột ngọt được sử dụng như một loại gia vị khá quen thuộc trong chế biến món ăn.
Bột ngọt làm từ đâu?
Vào năm 1908, Giáo sư GS Kikunae Ikeda thuộc Đại học Hoàng gia Tokyo, Nhật Bản đã phát hiện ra rằng chất làm cho rong biển có vị ngọt như thịt là natri glutamat. Chiết xuất rong biển này đã được sản xuất và sử dụng rộng rãi từ năm 1909. Bột ngọt cũng có thể được sử dụng trong thực phẩm tự nhiên như thịt, cá, sữa và các loại rau củ như cà rốt, đậu, bắp, …
Bột ngọt chủ yếu được sản xuất theo 3 phương pháp, bao gồm: thủy phân protein thực vật; tổng hợp hóa học acrylonitril và lên men vi khuẩn. Trong đó, lên men vi khuẩn là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, có nguồn gốc từ nhiều nguyên liệu tự nhiên như ngô, mía, củ cải đường, sắn, …
Sau khi sơ chế, các nguyên liệu này sẽ được chế biến thành dung dịch, sau đó được lên men và kết tinh thành bột ngọt nhờ bổ sung vi sinh vật.
Bột ngọt được làm từ nguyên liệu gì?
Ngày nay, bột ngọt của Ajinomoto được sản xuất thông qua quá trình lên men các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật như mía đường, củ cải đường, bột sắn hoặc ngô. Bột ngọt là muối natri của axit glutamic, một trong những axit amin phong phú nhất trong tự nhiên.
Glutamate có nhiều trong cơ thể con người và được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày như thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa, cà chua, ngô và các loại hạt.
Glutamate được giải phóng khi các protein có chứa glutamate bị thủy phân, chẳng hạn như quá trình lên men. Glutamate kích hoạt các thụ thể vị giác của con người, cho phép chúng ta cảm nhận được hương vị thơm ngon, còn được gọi là umami.
Quy trình làm bột ngọt?
Ban đầu, bột ngột được sản xuất bằng cách thủy phân gluten (protein lúa mì). Sau đó, vào những năm 1930, bột ngọt được sản xuất bằng cách chiết xuất đậu nành. Vào những năm 1960, sản xuất chuyển sang sử dụng quá trình lên men vi sinh đối với mía và các loại cây trồng khác; một quy trình tương tự như sản xuất pho mát, sữa chua và rượu vang.
Quá trình lên men đã được con người sử dụng trong nhiều thế kỷ như một cách để bảo quản và làm tăng hương vị của thực phẩm.
Đầu tiên, glucose chiết xuất từ đường mía sẽ được gửi đến máy lên men, nơi sẽ bổ sung chế phẩm sinh học. Các vi sinh vật này tiêu thụ glucose và giải phóng glutamate (glutamate), sau đó được trung hòa thành dung dịch. Dung dịch sau đó được khử màu và lọc để đảm bảo độ tinh khiết.
Dung dịch tinh khiết sau đó được kết tinh bằng thiết bị bay hơi và làm khô để tạo ra natri glutamat. Toàn bộ quá trình này ít ảnh hưởng đến môi trường, do các sản phẩm phụ của quá trình có thể được quay trở lại để cung cấp chất dinh dưỡng cho đất dưới dạng phân bón.
Để giúp nâng cao năng suất, ngày nay nhiều cơ sở sản xuất áp dụng các loại máy móc như máy đóng gói cân định lượng, máy đóng gói bột, máy đóng gói bao bì, …
Ăn bột ngọt có tốt không?
Thành phần chính của bột ngọt là axit glutamic – một trong nhiều loại axit amin đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể, xây dựng cấu trúc protein và thành phần tế bào.
Vì vậy, nhiều kết quả thực nghiệm và điều tra khoa học trên động vật và con người đã đưa ra kết luận “Bột ngọt an toàn cho mọi lứa tuổi” và “Không phát hiện thấy bột ngọt ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng”. Với những đặc tính như thế này, bột ngọt có thể rất tốt nếu chúng ta sử dụng đúng liều lượng tùy theo thực phẩm.
Cách sử dụng hợp lý bột ngọt trong nấu ăn
PGS.TS.BS. Bà Tạ Thị Tuyết Mai, Trưởng Khoa Dinh dưỡng của Bệnh viện Nhân dân Jiading cho biết: “Bột ngọt là một loại gia vị quen thuộc giúp tạo vị umami và làm món ăn ngon miệng hơn.
Nhiều tổ chức y tế và sức khỏe nổi tiếng trên thế giới như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đều xác nhận rằng bột ngọt là một loại gia vị an toàn với liều lượng “không xác định” hàng ngày (ADI – Mức tiêu thụ hàng ngày được chấp nhận).
Tại Việt Nam, bột ngọt được liệt kê là được phép sử dụng trong thực phẩm Danh mục phụ gia thực phẩm dùng trong chế biến không cần liều lượng hàng ngày của Bộ Y tế Lượng bột ngọt sử dụng trong ngày tùy theo khẩu vị và sở thích của người dùng để đạt được hương vị thơm ngon nhất.
Nhìn chung, người tiêu dùng cần lưu ý về lượng bột ngọt sử dụng trong mỗi bữa ăn. Ngoài gia vị cần cân đối các thành phần để cơ thể cần đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng mỗi ngày: đạm, bột đường, chất béo và vitamin / khoáng chất.
Trên đây là những thông tin, kiến thức chung về bột ngọt là gì. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và nắm được cách sử dụng hợp lý loại gia vị này trong nấu nướng để món ăn thêm phần hấp dẫn và lôi cuốn. Để giảm mệt mỏi, thư giãn và tăng cường sức khỏe, bạn có thể kết hợp với việc sử dụng ghế massage, máy chạy bộ hoặc xe đạp tập thể dục để có hiệu quả tối đa.